Sinds 2015 zijn de gemeenten nog meer verantwoordelijk geworden voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Dit sociale domein vergt circa 40% van de totale gemeentelijke begroting. Het aantal gebruikers en de kosten zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. In 2019 stegen de kosten met € 1,4 miljard (6,5%). Dit is €400 miljoen méér dan verwacht werd.
80% van de 355 gemeenten verwacht in 2021 een begrotingstekort. De hoge kosten van het sociale domein zijn hiervoor de belangrijkste reden. De helft van de gemeenten hebben geen ruimte meer binnen hun exploitatiebegroting om een verdere stijging van kosten in het sociale domein op te vangen.
Besparen op het welzijn van gemeenten en haar inwoners moeten we niet willen. Wel op de kosten.
Besparen op het welzijn van gemeenten en haar inwoners moeten we niet willen. Wel op de kosten. Het is nodig om nieuwe manieren te zoeken om het sociale domein betaalbaar te houden. Praktisch toepasbaar op de korte termijn zien wij 5 kansen om te besparen op de uitvoering van sociale regelingen.
5 kansen om te besparen
Geoormerkt geld
Self-service
Automatisering
Lokale economie
Samenwerking
1. Self-service
Bijna alles is tegenwoordig makkelijker zelf te regelen. Zaken zoals het plannen, boeken en betalen van je reis van deur-tot-deur, en eten, kleding en boodschappen bestellen waren nog nooit zo makkelijk om zelf te regelen. Sterker nog, nu de mogelijkheden er zijn willen mensen ook zelf in controle zijn. Dit geldt ook voor een groot deel van de doelgroep van gemeentelijk regelingen. Zij regelen ook liever graag hun eigen zaken. Uiteraard is er een oudere doelgroep die hulp nodig hebben maar meestal is wel familie die hierbij wil regelen.
Self-service bespaart veel kosten aan de kant van gemeenten omdat een groot deel van de activiteiten bij de gebruikers zelf komt te liggen. De gemeenten heeft de regie, de uitvoer wordt deels verlegd naar gebruikers. Uiteraard is het in het geval van self-service van groot belang dat de gebruikers op een verantwoorde manier de beschikking krijgen over een budget.
Geoormerkt geld maakt het voor de gemeente mogelijk om een scheiding aan te brengen tussen regie en uitvoer.
2. Geoormerkt geld
Om self-service mogelijk te maken moeten gebruikers zelf de beschikking krijgen over hun budget binnen de door de gemeente gestelde kaders. Bijvoorbeeld een budget binnen het kindpakket dat bedoeld is voor schoolspullen is enkel aan deze categorie te besteden bij geselecteerde en aangesloten winkels. Dus wel schriften kopen voor dit geld, geen sigaretten. Geoormerkt geld noemen we dit. De gemeente heeft de regie en kent een budget toe aan gebruikers. Dit budget wordt beschikbaar gemaakt op een pas inclusief de beperkingen die gesteld zijn aan de besteding van dit geld.
Geoormerkt geld maakt het voor de gemeente mogelijk om een scheiding aan te brengen tussen regie en uitvoer. Geoormerkt geld is ook ideaal nu de gemeenten steeds meer en vaker regelingen namens de rijksoverheid moeten uitvoeren. Denk hierbij aan de Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) en Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK). Met geoormerkt geld is het voor gemeenten eenvoudig om inwoners geld te geven dat enkel besteedt kan worden aan duurzame producten of noodzakelijke kosten.
3. Automatisering
Vanzelfsprekend helpt automatisering om de kosten te verlagen. Gemeenten moeten de regierol hebben en verantwoording kunnen afleggen over de uitvoer. Voor de uitvoer van zijn er mogelijkheden om met automatisering kosten te besparen. Self-service en geoormerkt geld zijn middelen die ervoor zorgen dat automatisering mogelijk is. Het gehele administratie, facturatie- en betalingsproces kan geautomatiseerd worden voor gemeenten.
Veiligheid en betrouwbaarheid is cruciaal zowel wat betreft persoonsgegevens en fraudebeheersing. Voor beide zijn goede oplossingen in de markt beschikbaar. Oplossingen die onder toezicht staan van DNB en de AFM en volledig gecertificeerd werken volgens AVG, ISO en ISAE standaarden.
Door gebruik te maken van deze oplossingen kunnen gemeenten besparen op de eigen uitvoeringskosten en efficiëntie bereiken door dezelfde techniek te benutten voor de uitvoer van meerdere regelingen.
Voor iedere nieuwe regeling moeten 355 gemeenten zichzelf verdiepen in de mogelijkheden om regelingen uit te voeren.
4. Samenwerking
Nu zien we veel gemeenten die worstelen met de uitvoer van regelingen. Voor iedere nieuwe regeling - en dat zijn er nogal wat in een Corona-tijdperk - moeten 355 gemeenten zichzelf verdiepen in de mogelijkheden om regelingen uit te voeren.
Wanneer de gemeenten samenwerken bij de uitvoer van gemeentelijke regelingen kan er nog meer besparing gerealiseerd worden. VNG en Divosa kunnen hier een rol in spelen. Gemeenten kunnen gezamenlijk een ecosysteem ontwikkelen dat toepasbaar is voor de uitvoer van meerdere regelingen. Door samen te werken aan een ecosysteem kan de lokale gemeente zich nog meer richten op de regie. Samenwerkingen tussen gemeenten om een ecosysteem te ontwikkelen. En lokaal de focus en regie op de doelgroep en sturen op bestedingen binnen de lokale economie.
Wanneer lokale ondernemers failliet gaan zal er meer gebruik gemaakt worden van sociale regelingen.
5. Lokale economie
Steeds meer geld verdwijnt uit lokale economieën en verschuift naar platformen zoals Amazon, Bol.com en Coolblue. De omzet van deze grote platformen groeit jaarlijks met circa +30% en afgelopen jaar zelfs nog harder. Dit is geld dat verdwijnt uit de lokale economie. Lokale bestedingen waar de lokale middenstand van leeft verdwijnt. Deze lokale ondernemers zijn ook werkgevers en dragen bij aan de lokale welvaart. De gemeenten kunnen de lokale economie helpen. Helpen door ervoor te zorgen dat bij de uitvoer van gemeentelijke regelingen zoveel mogelijk budget lokaal besteed wordt.
Een gezonde lokale economie heeft een grote invloed op de toekomstige kosten van het sociale domein. Een paar voorbeelden:
Lokale ondernemers zorgen voor lokale werkgelegenheid.
Wanneer lokale ondernemers failliet gaan zal er meer gebruik gemaakt worden van sociale regelingen.
Lokale ondernemers sponsoren vaak lokale goede doelen en dragen daarmee bij aan het welzijn binnen een gemeente.
Door allerlei inkoopregels wordt het voor lokale ondernemers steeds lastiger om te profiteren van bestedingen van (lokale) overheden. Toch zijn is het mogelijk voor (lokale) overheden om de lokale economie te stimuleren. Geef geld aan de doelgroepen dat geoormerkt is zodat het enkel lokaal besteed kan worden. Ga voor self-service in combinatie met geoormerkt geld en automatisering.
Het welzijn van een gemeente en haar inwoners staat voorop. Een lokale verbinding tussen alle doelgroepen is dan belangrijk. Wanneer de gemeente zorgt voor lokale omzet kunnen deze ondernemers personeel aannemen en goede doelen ondersteunen. Wanneer gemeenten geen lokale verbinding weet te leggen zullen de kosten van het sociaal domein nog harder stijgen. Het is een spiraal die opwaarts of neerwaarts gaat.
Welke kant wil jouw gemeente op?
Over City Butler:
City Butler helpt gemeenten, steden en regio’s met oplossingen die tijd en geld besparen én bijdragen aan een hoger welzijn. We bieden cadeaukaarten of stadspasen voor een specifieke doelgroepen en alle inwoners. We bieden onze oplossingen in samenwerking met Intersolve. Intersolve heeft een bewezen transactieplatform, een electronischgeldvergunning van De Nederlandsche Bank en ISO- en ISAE certificeringen.
Comments